Gia Lai được thiên nhiên ưu ái ban tặng những cánh rừng nguyên sinh tuyệt đẹp. Vùng đất này không chỉ hấp dẫn mà còn có những đặc sản “ngon và lạ” như: măng rừng, rau rừng, gà rừng, mật ong rừng,... góp phần làm nên nét đẹp riêng cho ẩm thực Gia Lai. Các món ăn Gia Lai đáng chú ý khác bao gồm như: phở khô Gia Lai, bún cua thối, muối kiến vàng, cà phê Pleiku, bò một nắng ...
PHỞ KHÔ ( Phở 2 tô )
Khi đến thăm Gia Lai, món đầu tiên trong thực đơn mà du khách nhất định phải thử là phở khô - phở 2 tô. Đặc sản Gia Lai là Phở khô, có hương vị và cách ăn rất riêng. Vì sự độc đáo của món ăn, người dân địa phương gọi phở khô là “phở hai tô”. Món ăn cần có một tô phở và một tô nước dùng. Sợi bún và nước dùng sẽ hòa quyện vào nhau khi ăn, để lại cho thực khách một cảm giác khó quên.
Phở được tạo ra từ bột gạo, sợi mềm và dai khá ngon. Khi ăn sợt phở không bị nát, không vón cục thì được coi là đạt tiêu chuẩn. Mọi người có thể thêm xì dầu, tương đen, hoặc tương ớt vào bữa ăn tùy theo sở thích.
Món ăn có một không hai này thay đổi tùy theo người chế biến. Tuy nhiên, phần lớn trong món phở không thể thiếu gà xé, thịt lợn băm và hành tây chiên giòn. Nước dùng sẽ được tạo bằng nước luộc gà, nước hầm từ xương, và các nguyên liệu khác. Du khách chủ động thêm và trộn các loại gia vị theo sở thích của mình trước khi dùng kèm với các loại rau sống như xà lách, giá đỗ, húng quế và một bát tương đen đặc trưng của người dân địa phương.
Hương thơm của từng sợi bún, vị đậm đà của nước tương, vị ngọt của nước dùng, thanh mát, ngọt thơm của hành phi thơm lừng sẽ khiến bạn khó quên. Nếu bạn có cơ hội đến thăm Gia Lai, đây là một trong những đặc sản bạn không nên bỏ qua.
BÚN CUA THỐI
Bún cua thối Gia Lai là một đặc sản ngon, có mùi thơm đặc trưng. Đối với những ai chưa từng nhìn thấy, ngửi hoặc nếm thử món bún riêu cua thối, mùi thơm khác thường của món ăn có thể khiến bạn phải ngần ngại.
Cua đồng, thịt ba chỉ, bún, măng, chả giò, bánh phồng tôm, da heo chiên giòn và nhiều loại gia vị bổ sung là một trong những thành phần phổ biến. Món ăn đặc sắc này đã được người dân Gia Lai chế biến một cách chuyên nghiệp.
Thành phần chủ yếu là cua đồng, và người đầu bếp phải chọn những con cua chắc thịt. Sau đó họ mang về nhà để làm sạch và chế biến nước mắm. Vì loại nước sốt cua này được để lên men tự nhiên nên có hương vị đậm đà khiến nhiều người phải dè chừng lúc đầu. Mặt khác, món bún riêu cua bốc mùi này lại có một sức hấp dẫn khó lẫn vào đâu được nếu bạn đã quen nếm thử những món ăn đặc trưng ở Tây Nguyên.
Nếu bạn đến thăm Gia Lai vào mùa mưa, món bún riêu cua sẽ trở nên ngon và ngọt hơn rất nhiều. Người ta sành ăn bởi loại bún này có hương vị đậm đà đặc trưng, chỉ cần cắn một miếng là họ sẽ gật gù thắc mắc tại sao lại có món bún riêu cua ngon đến vậy.
Mọi người sẽ ăn bún riêu cua cùng các loại rau tươi như xà lách, chuối chát, giá đỗ, kinh giới, rau thơm, ngò gai,…. Có rất nhiều người khi thưởng thức món này xong họ đều muốn quay lại Gia Lai nhiều lần hơn nữa để nếm thử món ngon này.
CÀ PHÊ PLEIKU
Người dân Pleiku - một đặc sản của Gia Lai - đã tạo thói quen bắt đầu mỗi ngày bằng một tách cà phê đậm đà, vừa nóng vừa thơm, vị đắng nơi đầu lưỡi tan dần thành vị ngọt đắng, bùi bùi. là nỗi niềm của cư dân phố núi. Khi đi qua những vựa cà phê rộng lớn của Gia Lai, những bông cà phê thơm lừng sẽ níu chân du khách.
Cà phê không chỉ là một thức uống đối với người Pleiku, nó là một điều cần thiết để được tận hưởng mỗi ngày. Và cư dân Phố núi có văn hóa mời nhau đi uống cà phê. Mỗi vị khách khi về thăm Pleiku lại ghé đến những quán ven đường để thưởng thức và so sánh để rồi khi trở về nhà luôn gói ghém vài cân cà phê của những thương hiệu nổi tiếng như: Thu Hà, Phiên Phương, Định Điền, Thanh Thủy,…. để thưởng thức và dùng làm quá cũng rất hợi lý.
LẨU LÁ RỪNG
Đến với Gia Lai, chắc chắn bạn sẽ cảm nhận được Tây Nguyên qua những chiếc lá, bên cạnh vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và con người thân thiện. Đó không chỉ là hương vị của thiên nhiên mà con người thưởng thức mà còn là hương vị của quê hương, dân tộc, bằng chứng là món lẩu lá rừng đặc sản của người Gia Lai.
Mỗi loại lá được lựa chọn cẩn thận yếu tố quan trọng nhất là chúng không gây hại và không phản ứng với nhau. Từ ngàn đời nay các dân tộc bản địa đã làm món lẩu lá rừng. Mỗi dạng lá đều chứa các chất dinh dưỡng riêng biệt có lợi cho sức khỏe của mỗi người.
Cùng với các loại lá, mắm thịt và nem thính được gói trong lá thì vị cay nồng của lá tươi kết hợp với vị đậm đà của mắm thịt cũng như vị khô của nem thính mang đến cho ta nhiều cảm giác khác lạ.
MUỐI KIẾN VÀNG
Nhiều người vò đầu bứt tai khi nhìn thấy loại muối độc đáo - món ngon Gia Lai được chế biến từ kiến vàng rừng ở Ayun Pa, Krông Pa (Gia Lai). Nhưng khi đã nếm qua hương vị lạ của nó, bạn sẽ hiểu tại sao khi đến thăm Gia Lai, bạn sẽ mua muối kiến vàng về làm quà hoặc ăn dần.
Người ta phải đi săn kiến vàng sống sâu trong rừng để chế biến món ngon này. Sau đó, nó được rang sơ qua trước khi được nghiền với ớt cay, một vài loại lá rừng và muối để tạo thành nước sốt thịt nướng thơm ngon.
Vị mặn của kiến, kết hợp với axit trong dạ dày của chúng, chua như muối và chanh, và nó vô cùng hấp dẫn khi kết hợp với vị cay, hăng của cơ thể kiến và nhiều loại lá khác thường.
BÒ MỘT NẮNG
Bò một nắng và một số loại sảm phẩm khác của miền cao thường tập trung ở Krông Pa, một huyện cửa ngõ đồi núi của tỉnh Gia Lai, tiếp giáp với cao nguyên Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên. Và vì cao nguyên Sơn Hòa là đồng cỏ chăn nuôi gia súc nên bò một nắng gặp đúng “địa lợi, nhân hòa” thích hợp để phát triển và lan rộng xuống Tuy Hòa. Thịt bò một nắng nghe có hương vị bình dị, nhưng càng ngày càng ăn nhập với văn hóa ẩm thực của người miền xuôi nên càng ngày càng ngon.
Người ta chọn thịt đùi hoặc thịt thăn khi làm món bò. Thịt bò được cắt theo chiều dọc thành từng lát dày khoảng 1 inch, ướp với muối, tiêu, sả, bột ngọt, ớt sừng rồi đem phơi nắng. Đơn giản chỉ cần phơi mình dưới ánh nắng mặt trời vào một ngày quang đãng; nếu nắng nhạt hoặc mưa thì sấy bằng lò than. Mỗi kg thịt bò vẫn còn khoảng 700-800g sau khi phơi nắng hoặc sấy khô.
